Κυριακή 7 Δεκεμβρίου 2014

Στατιστικη και μπεκατσες

 
Αρκετοί έμπειροι μπεκατσοκυνηγοί, από τις μακρόχρονες παρατηρήσεις τους στο κυνήγι είχαν διαμορφώσει την άποψη, που είναι και η σωστή, ότι οι εμφανίσεις της μπεκάτσας μειώνονται όσο αυξάνονται οι βροχοπτώσεις.
 
Αυτή την «αλήθεια» και γνώση των μπεκατσοκυνηγών έρχονται να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα των στατιστικών αναλύσεων και οι αριθμοί να συμφωνήσουν με τους κυνηγούς. Εξάλλου ο ρόλος της επιστήμης, των δοκιμών και πειραμάτων είναι να ανακαλύψει τους κρυφούς κανόνες που διέπουν πολλές απλές αλήθειες και εμπειρικά δεδομένα και να επιβεβαιώσει ή να απορρίψει τις απόψεις των λίγων μυημένων, πριν όλα αυτά γίνουν κτήμα όλων μας.
 
Η φετινή χρονιά της μπεκάτσας ξεκίνησε ως μία από τις πιο βροχερές. Είτε εμπειρικά είτε διαβάζοντας τους αριθμούς, όσοι το γνώριζαν, ήξεραν τι τους περιμένει στο δάσος. Πουλιά υπάρχουν, αλλά πώς θα τα ανακαλύψεις όταν έχουν διασκορπιστεί σε όλες τις δασωμένες οροσειρές που παραμένουν ακόμη χωρίς χιόνια;
 
Εξάλλου η μπεκάτσα χαρακτηρίζεται στον οδηγό παρακολούθησης των Πουλιών της Ευρώπης ως «ένα μοναχικό δασόβιο πουλί». Ετσι θα το αντιμετωπίσουμε και θα το ψάξουμε φέτος, όπως και κάθε χρονιά με αντίστοιχη βροχόπτωση.
 
Η ξερή χρονιά
 
Η παρουσία της μπεκάτσας σε μια περιοχή δεν συνεπάγεται πάντοτε και την εμφάνισή της με την ίδια πυκνότητα και στα ίδια μέρη. Για τον ίδιο αριθμό πουλιών μια ξερή ή με μεγάλη παγωνιά χρονιά θα έχουμε μαζική παρουσία σε λίγα μέρη και μικρή χρονική παραμονή, ενώ με βροχές και μαλακό καιρό, αραιές εμφανίσεις αλλά σε μεγαλύτερη διάρκεια του χρόνου και σε περισσότερα σημεία. Για όσους την κυνηγούν ευκαιριακά λίγες μέρες τον χρόνο, η ξερή χρονιά είναι «καλή χρονιά», αν πετύχουν να είναι παρόντες τις λίγες μέρες παρουσίας των πουλιών.
 
Για όσους θέλουν να διασπείρουν τις εξόδους τους, δύο - τρεις κάθε εβδομάδα, από τον Νοέμβριο έως το Φεβρουάριο δεν ισχύει το ίδιο.
 
Ψάχνοντας να ανακαλύψω συνδέσεις και επιρροές των εμφανίσεων της μπεκάτσας από διάφορους παράγοντες, από τον καιρό στα Βαλκάνια και τη Ρωσία ή τον άνεμο και τις ημερομηνίες και συγκρίνοντας τα όμορφα ημιτονοειδή διαγράμματα των στατιστικών, έκπληκτος έκανα τη διαπίστωση ότι δυο γραμμές σχεδόν συμπίπτουν.
 
 
Βέβαια, στη στατιστική δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα παρά μόνο πιθανότητες, και κάθε φορά πρέπει να περιμένουμε τα «λάθος» δεδομένα που θα βγουν εκτός ορίων
 
Ο μέσος όρος εμφάνισης της μπεκάτσας για το σύνολο του έτους ήταν σχεδόν ίδιος με τον μέσο όρο εμφάνισής της το δεύτερο δεκαήμερο του Νοεμβρίου. Δοκίμασα όλους τους άλλους συνδυασμούς δεκαημέρων για όλους τους μήνες και κανένας δεν είχε παρόμοια στοιχεία ομοιότητας. Τόσο μεγάλη ομοιότητα των διαγραμμάτων, λες και είναι αντιγραφή, ήταν πέρα από τα όρια του τυχαίου.
 
Η επιστημονική ερμηνεία και η μαθηματική απόδειξη δεν έχει δοθεί ακόμη με την απόλυτη σχέση που απαιτεί η επιστήμη και ίσως δεν χρειάζεται να γίνει, αλλά σαν στατιστικό γεγονός και παρατήρηση δεν μπορεί να απορριφθεί.
 
Τα τελευταία χρόνια, μετά τη διαπίστωση αυτή, σημείωνα ξεχωριστά τα αποτελέσματα του δεύτερου δεκαημέρου του Νοεμβρίου μόλις τελείωνε και έκανα μια «εσωτερική» πρόβλεψη για την πορεία του κάθε έτους.
 
Η πρόβλεψη έβγαινε σχεδόν πάντα σωστή, ιδιαίτερα όταν αφορούσε σύγκριση με την προηγούμενη χρονιά και ακόμη περισσότερο στην τυχόν σημαντική αλλαγή τάσης από το καλύτερο στο χειρότερο και το αντίθετο. Εκεί έδειχνε να είναι κυριολεκτικά αλάνθαστη.
 
Βέβαια, στη στατιστική δεν υπάρχει καμιά βεβαιότητα παρά μόνο πιθανότητες και κάθε φορά πρέπει να περιμένουμε τα «λάθος» δεδομένα που θα βγουν εκτός ορίων. Ομως, για τους κυνηγούς αρκούν τα πρώτα καλά σημάδια για να αναθαρρήσουν.
 
Σταθερά & συστηματικά
 
Παρ' όλες τις δυσμενείς προβλέψεις, όμως, ακόμη και στις «κακές» χρονιές τίποτε δεν ήταν ικανό να μας κρατήσει μακριά από το δάσος και την αναζήτηση των φαντασμάτων του. Σταθερά και συστηματικά, όλα τα Σαββατοκύριακα από τον Νοέμβριο μέχρι τον Φεβρουάριο οδηγούσαμε τα σκυλιά στις γνώριμες γωνιές, περιμένοντας να ακούσουμε τον μονότονο ήχο του μπίπερ.
 
Ελπίζοντας κάθε φορά να διαψευστεί η «κακούργα» η στατιστική και επιτέλους να πέσουμε σε κάποιο καλό πέρασμα που θα αλλάξει τους μέσους όρους. Οι αμείλικτοι αριθμοί όμως στο τέλος σχεδόν πάντα επιβεβαιώνονταν, εκτός από μερικές ακραίες εξαιρέσεις, και ο μέσος όρος του έτους στρογγυλοκάθονταν εκεί που είχε διαμορφωθεί από τα μέσα Νοεμβρίου.
 
Για την περιοχή της Βορειοδυτικής Μακεδονίας, που εκτείνεται από τις κορυφές της Πίνδου μέχρι τον Αλιάκμονα, σε ένα μήκος 80 χιλιομέτρων και πλάτος σχεδόν 30, τα ατέλειωτα δρυοδάση των Γρεβενών της Καστοριάς και της Κοζάνης, εκεί όπου έχουν συμπληρωθεί τα κουτάκια της στατιστικής με τα κυνήγια της μπεκάτσας όλα αυτά τα χρόνια, οι αραιές εμφανίσεις της φετινής χρονιάς είναι πολύ καλύτερες από τις σχεδόν μηδαμινές της προηγούμενης. Για την περιοχή αυτή τα πουλιά φέτος υπάρχουν, αλλά θα εμφανίζονται με μεγάλη διασπορά και θα χρειάζονται πολλά χιλιόμετρα περπάτημα από κυνηγούς και σκυλιά για να τα συναντήσουν.
 
Υπάρχουν ακόμη καλύτερες μέρες μπροστά μας, ο κύριος όγκος των πουλιών εμφανίζεται από τα τέλη Νοεμβρίου και κυρίως τον Δεκέμβριο και πάντα υπάρχει η ελπίδα ότι η στατιστική δεν είναι απόλυτη και θα διαψευσθεί, όπως συνέβη δυο - τρεις χρονιές. Βέβαια ό,τι ισχύει για μια περιοχή της Ελλάδας δεν μπορεί να εφαρμοστεί και στις υπόλοιπες όταν έχουν διαφορετικά χαρακτηριστικά καιρού και περιβάλλοντος.
 
Οι δυτικές περιοχές της Πίνδου δεν πήραν μερτικό μέχρι σήμερα όπως οι ανατολικές. Ο κορμός της ηπειρωτικής χώρας φαίνεται να δέχεται μπεκάτσες που εγκαθίστανται αραιωμένες στις δασωμένες βουνοπλαγιές όπου δύσκολα τις προσεγγίζει όμως κανείς.
 
Πέρα από την εμπειρική άποψη των κυνηγών, και οι αριθμοί της στατιστικής το έχουν καταγράψει. Μένει να επιβεβαιωθεί προς τα πάνω, όπως είναι η ευχή των μπακατσοκυνηγών και οι μπεκάτσες να πλημμυρίσουν τη χώρα μας, όπως η βροχή, τις επόμενες εβδομάδες. Ετσι και αλλιώς, πάντως, εμείς θα είμαστε στο δάσος και θα τις αναζητούμε σε πείσμα ή με την ευχή των αριθμών.
 
Δεν υπάρχει απόλυτο στη στατιστική και στον καιρό, μπορεί η επόμενη έξοδος με τη βοήθεια του βοριά να είναι και η καλύτερη όλων των ετών και να ανατρέψει μέσους όρους και στατιστικά.
 
Αν η μπεκάτσα είναι τόσο απρόβλεπτο πουλί που τίποτε δεν είναι αδύνατο, ο καιρός με τα γυρίσματά του είναι ακόμη περισσότερο και μπορεί να αλλάξει δραματικά προς τα πάνω ή προς τα κάτω τον αριθμό των πουλιών που θα πέσουν στα μέρη μας. Το κύμα ψύχους που θα ανατρέψει την ηρεμία και σταθερότητα του φθινοπώρου της Βορειοανατολικής Ευρώπης καραδοκεί να βρει την ευκαιρία για να κατεβεί νοτιότερα. Η πρώτη απόπειρά του τον Οκτώβριο μας έφερε τα πρώτα πρώιμα πουλιά σε ικανοποιητικούς αριθμούς. Οι «χειμωνιάτικες» μπεκάτσες, που είναι και ο κύριος όγκος των περασμάτων, έχουν σειρά και τις περιμένουμε.
 
ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΤΣΕΛΑΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΘΩΜΑΣ ΜΠΑΤΣΕΛΑΣ 
 
 
 http://www.ihunt.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου